Bugüne dek işe alımlarda adayların öz geçmişine, yeteneklerine ve çoğunlukla teknik becerilerine bakılıyordu. duygusal zeka çok da önemsenen bir özellik değildi. Peki, şimdiki durum nasıl? Duygusal zeka kariyer yolunda ne kadar etkili? IQ yeni EQ denebilir mi?
Duygusal zeka, kişinin kendi duygularının yanı sıra başkalarının da duygularının farkında olması, empati kurması, ilişkilerini buna göre düzenlemesi, iş ve kişisel hayatında bu özelliğiyle insanlarla arasında bir ortaklık bulabilmesi olarak özetlenebilir. Bugüne dek iş dünyasında çok da fazla önemsenmeyen EQ artık IQ ile birlikte anılıyor, hatta çoğu zaman daha kritik bir özellik olarak dikkat çekiyor.
Araştırmalar ve iş dünyasından örnekler gösteriyor ki kendisinin ve başkalarının duygularını iyi anlayan ve kontrol edebilen kişiler daha iyi bir lider oluyor.
Duygusal zekâ, duygularınızı anlama ve yönetme kapasitesidir. Duygusal zekâya ilişkin beceriler şunlardır: kişisel farkındalık, kişisel denetim, motivasyon, empati ve sosyal beceri. Yakın zamanda, dünya genelinde insan kaynakları departmanlarında da önemli hale geldi. Artık araştırmacılar da duygusal zekânın ciddiye alınma zamanının geldiğini söylüyorlar.
Rex Huppke'ye göre insan duygusunun inceliklerini iş yerinde kucaklamak, çalışanlar arasında daha iyi iş birliği ve daha mutlu bir iş yeri gibi pragmatik faydalar oluşturabilir. Huppke: “Biz sadece ofisten ayrıldığımızda değil, her gün insanlarız.” diyor.
İşe başladığınızda duygular sıklıkla kapı dışında kalırken bu durum sadece yöneticileri değil, çalışanları da etkiliyor. Ne de olsa, biz duygusal insanlarız. Bununla birlikte, iş dünyası değişiyor ve iş yerindeki kişilerle ilgilenmek için kapsamlı ve bireysel çalışma programları ve yeni hizmetler ortaya çıkıyor. Bu durumda, insan kaynakları ekiplerine psikologları dâhil etmeyi getiriyor: İş gücünü mümkün olduğunca anlamanın ve faydalı eğitimler vermenin, işçi / işveren ilişkileri üzerinde doğrudan sonuçları olması hedefleniyor.
Öz farkındalık, Öz yönetim, Motivasyon, Empati bunlar “Duygusal Zeka” nın en önemli etkenleri.
Öz farkındalık, kendinizi anlama ile ilgilidir: Zayıf yönlerinizi, güçlü yönlerinizi, değerleri ve diğer insanlar üzerindeki etkinizi bilmek, esas olarak iyi sezgiler geliştirmektir. Pratikte bu, kendine güven ve yapıcı eleştiri açlığı gibi görünebilir. Eğer bir yönetici iseniz, zamanla yarışmanın ne kadar zor bir psikolojiye neden olduğunu bilirsiniz. Kendini bilen ve duygusal açıdan zeki bir yönetici, zamanlarını doğru bir şekilde planlayarak ve herhangi bir zaman süresinden önce işi iyi halledecektir.
Öz-yönetim, yıkıcı dürtüleri ve ruh hallerini kontrol etme ve yönlendirme yeteneğidir. Değişim karşısında duyulan bütünlük ve dünyaca ünlü bir davranış bilimcisi Daniel Goleman: "Beynin duygusal ve sosyal zekâyı destekleyen kısmı beynin anatomik olarak olgunlaşmasına yönelik son devredir ve nöroplastisite yüzünden beyin tekrarlanan deneyime göre kendisini şekillendirir. " diyerek bunun çocuklara sistematik bir şekilde öğretilmesi gerektiğini belirtiyor. Daniel Goleman: "Bu 100’den fazla okulda denendi ve anti-sosyal davranışlarda azalma, sosyal davranış artışı ve akademik başarı arttı." diyor. İş yerinde ve iş yeri dışında duygusal zekânın yararlı olduğu reddedilemez bir gerçek.
Konforu düşünün. Duygularınızın sizi sakat bırakması yerine olumlu duygularınızın sıralamasına ve duygularınızın tutkularınızla eş olmasını sağlıyor. Örneğin, bir ekip bir sunumu kestirirse lider içinden gelen çığlık atma isteğine direnmelidir. Bunun yerine muhtemel başarısızlık nedenlerini düşünebilir, ekip üyelerine sonuçlarını açıklayabilir ve birlikte çözümler keşfedebilirler.
Motivasyon, başarıyı kendi haliyle kutlamaktır. Yaptığınız işin, iyimserliğin ve iyileştirilecek enerjinin tutkusu duygusal açıdan zeki ve motive olmuş bir kişinin başlıca özellikleridir.
Empati, başkalarının duygusal makyajını anlamaktır. Başkalarının duygularını, özellikle de kararlar alırken düşünmektir. Empatinin bazı unsurları, en iyi yeteneği seçme ve kullanma konusunda uzmanlık, diğer insanları geliştirme kabiliyeti ve kültürler arası farklılıklara duyarlılık içerir.
En başarılı şirketlerden bazılarının liderlerine baktığımızda, bu liderlerin hepsinin duygusal zekânın tüm önemli bileşenlerini üst düzeyde gösterdikleri açık bir gerçektir. Bunların bir dizi yetenek olduğunu unutmamak önemlidir. Genel olarak, kadınlar ortalama olarak daha yüksek duygusal empatiye sahip olma eğilimindedirler: Şu anda birinin nasıl olduğunu tespit etmek, insanlarla gruplar arasındaki ilişkileri yönetmek gibi. Goleman'ın duygusal zekâ ve liderlik arasındaki bağlantı hakkındaki görüşleri, bu alanda erkek ve kadınlar arasında farklılıklar olduğunu, ancak insanların geliştikçe ihtiyaç duydukları alanda beceri topladıklarını göstermektedir.
Her gün duygularımızla kararlar alıyoruz.
Plan A'nın plan B'den daha iyi olduğunu ve bazen duygularımıza veya içgüdülerimize dayalı seçimler yaptığımızı düşünüyoruz. Bu duyguların kökenini ve kaynağını anladığımızda, özellikle ekip halinde çalışırken birbirimizle daha uyumlu hale geliyoruz. Küreselleşmeyle birlikte, duygusal etkileşimlerin karmaşıklığını ve bunların nasıl ifade edildiğini artıran duygusal zekâ, takımlar çapraz kültürel ve küresel olduğunda her zamankinden daha önemli hale geliyor. Esasen iş yerindeki duygusal zekâ, baskı altındaki iyi ilişkileri anlamak, ifade etmek ve yönetmek, sorunları iyi çözmek ve çözmek için ortaya çıkmaktadır.
Duygusal zekânın etkili olması için işe kendinizle başlamanız gerekir. Duygusal düzeyde nasıl çalıştıklarını anlamadan başkalarının refahını, gelişimini ve benlik hissini artıramaz veya geliştiremezsiniz. Liderleri ayıran şey genellikle duygusal zekâ seviyesidir ve daha etkili bir iş yeri ortamı geliştirmeye yardımcı olan da bu becerilerdir.
Meslek seçimi yaparken bireyin motivasyonu sadece para kazanmak değildir. Karar sürecinde bireyin değer yargıları, inançları, beklentileri, hedefleri, çalışma koşulları da rol oynamaktadır.
Örneğin; seçilecek mesleğin bireyin kişilik özelliklerine, kültürel değerlerine ve yaşama bakış açısına da uygun olması gerekmektedir. Meslek her şeyden önce yetenekleri kullanma, kendini geliştirme ve gerçekleştirme aracıdır. Dolayısıyla maddi kazanç yüksek olsa da kendini değerli, verimli hissetmediği, yapıcı ilişkilerin olmadığı bir ortamda kişiler için para belirleyici değildir.
Duygusal zekası yüksek bireyler; gelişmiş özdenetim sahibi, yüksek iç motivasyonu olan, empati becerisi gelişmiş ve sosyal ilişkilerinde başarılı bireylerdir. Duygusal zekanın getirisi bu pozitif kazanımlar bireylere meslek seçiminde yardımcı olduğu gibi meslek başarılarında da etki etmektedir. İnsan odaklı işlerde çalışmayı, grup çalışmalarını, ekip olmayı severler ve takım içerisinde de başarılı işler çıkarabilirler. Olumsuz çalışma koşullarında dış motivasyona gerek duymadan kendilerini motive edebilecek kaynaklar bulabilirler. Empati becerileri sayesinde başarılı bir çalışan, ekip arkadaşı ve lider olabilirler. Sosyal becerileri sayesinde kişilerarasında denge kurabilir, sosyal grup içerisindeki problemleri yapıcı şekilde çözebilirler.
Yüksek duygusal zeka sahibi bireyler ilgilerinin ve profesyonel becerilerinin farkındadırlar ve meslek seçiminde bu ilgi ve becerilerle etkili iletişim kurabilmektedirler. Kişinin kendini, beklentilerini, ihtiyaçlarını biliyor ve önemsiyor olması meslek seçiminde kendisi için en doğru seçimi yapmasını desteklemektedir. Duygusal zekası yüksek bireylerin öz denetim sahibi olmaları meslek seçiminde dışarıdan gelen yönlendirmelerden bağımsız karar verebilmelerini sağlamaktadır. Bu bireyler neyi yapıp yapamayacaklarını bilmekte başarısız olma ihtimalleri olan alanlarda mutsuz olacakları bilinciyle kararlarını iyi değerlendirmektedir.
Duygusal zekası yüksek birey için iş tatmini, mutluluk ve verim ne kadar önemliyse başarısız ve mutsuz olma riskini hesap etmekte o kadar önemlidir. Bu bireyler için sosyal etkileşimin az olduğu, masa başı, sistem üzerinden yürütülen işler cazip değildir. Yaratıcılıklarını kullanabilecekleri, fikirlerini paylaşabilecekleri, ekip ruhunun olduğu, pozitif ilişkilerin geliştirilebileceği çalışma ortamları onlar için daha değerlidir. Kendilerini nasıl motive etmeleri gerektiğini bildikleri gibi diğerlerinin de motivasyonunu önemser ve ilişkilerinde olumlu dil kullanma alışkanlığına sahiptirler.
Tolga OKUTAN
Psikolojik Danışman
Commentaires